Prikkels & breinwerking

Hoe het ADHD-brein informatie verwerkt
(en waarom dat soms zo uitputtend is)

Ken je dat gevoel dat alles tegelijk binnenkomt?

Geluiden, gevoelens, gedachten, verwachtingen, plannen, ideeën, verantwoordelijkheden. Alles schiet door elkaar. En op de achtergrond jouw eigen innerlijke stem op dat irritante toontje: dit móet ik kunnen, maar waarom kan ik het niet? Heb ik hier eigenlijk zin in? Of zal ik gewoon even op de bank gaan liggen.....

Dat heeft alles te maken met prikkelverwerking.

Bij mensen met ADHD werkt het filter tussen belangrijk en onbelangrijk anders. Minder dempend. Waardoor je brein voortdurend bezig is met verwerken, terwijl het eigenlijk al lang op overuren draait. Waar is de uitknop?

Het ADHD-brein: snel, scherp en overactief

Jouw ADHD-brein is niet raar of traag. Integendeel. Het werkt vaak razendsnel. Het ziet verbanden, voelt sferen, denkt associatief en springt moeiteloos van onderwerp naar onderwerp. De bizarre term 'aandachtstekortstoornis' is dan ook totaal misplaatst, want feitelijk is een ADHD'er uitstekend in staat op vele onderwerpen in te zoomen.

Maar die constante drukke reis (zeg maar gerust: race), die heeft een prijs:

• je raakt sneller overprikkeld
• je zenuwstelsel raakt uit balans
• er is minder mogelijkheid tot herstel

Je zenuwstelsel staat vaker in standje aan dan in rustmodus. Zoals een tijger in de fight-flight-freeze modus. 

Lees en bekijk ook eens:

• hoe het autonome zenuwstelsel uit balans raakt bij overprikkeling en onderprikkeling
• en hoe belangrijk het is om alle delen van je brein te benutten zoals de vier punten van een vlieger

Overprikkeling: als je emmer overloopt Overprikkeling ontstaat wanneer je meer prikkels binnenkrijgt dan je kunt verwerken. Dit gevoel komt je vast heel bekend voor. Je voelt je wiebelig, alsof je kunt ontploffen - of juist neerzakken. Signalen van ADHD overprikkeling zijn onder andere: kort lontje of huilbuien concentratieverlies gespannen spieren mentale mist drang om je terug te trekken complete uitputting Meer hierover lees je op: ADHD overprikkeling symptomen

Onderprikkeling: het andere uiterste En soms gebeurt het tegenovergestelde. Je schiet in de onderprikkeling. Dat gebeurt niet ineens, dat sluipt erin. Onderprikkeling is vaak een gevolg van overprikkeling, of het willen vermijden van situaties die veel van je vragen.  Je komt in een positie die aanvankelijk lekker rustig en veilig aanvoelt. Lekker onder de dekens. Voor even is dat leuk. Maar te lang zonder stimulans is niet goed. Het brein raakt verveeld, futloos. Zéker dat ADHD-brein. Je voelt je vlak, lusteloos of stuurloos. Niks komt nog uit jouw handen. Lees verder: ADHD onderprikkeling symptomen

RSD: als afwijzing extra hard binnenkomt

Het ADHD brein gaat dus anders om met prikkels. Dat betekent dat emoties vaak heel intens worden beleefd. Dat is mooi, zolang de emotie positief is. Maar emotionele intensiteit kan ook betekenen dat je gevoelig wordt voor emoties van een ander, en vooral: voor de afwijzing van anderen. Dit laatste noemen we RSD: Rejection Sensitive Dysphoria.

Misschien herken jij je wel in RSD. Veel volwassenen hebben hier last van. Deze extreme gevoeligheid voor (vermeende) afwijzing kan je een leven lang dwars zitten. Een kleine opmerking van een ander kan voelen als totale verwerping. Kritiek komt binnen als een mokerslag.

RSD wordt vaak verward met te gevoelig zijn, maar het is neurologisch verklaarbaar.

Binnenkort krijgt dit onderwerp ook een eigen pagina:

RSD en ADHD (in ontwikkeling)

Waarom raakt je systeem zo snel overbelast?

Omdat het ADHD-brein:

• prikkels minder goed filtert
• moeite heeft met schakelen
• moeite heeft met pauze nemen
• langduriger in stressstand blijft

Je lichaam staat vaker in fight, flight of freeze dan je lief is. En op een gegeven moment zegt het systeem: halt.

Wat helpt bij prikkelverwerking? Prikkelverwerking is geen zwakte, maar informatie. Overprikkeling betekent niet dat je faalt. Het betekent dat je gevoelig bent. (En waarnemend. En betrokken.)  De kunst is niet om minder te voelen, maar om beter voor dat geweldige systeem te zorgen. Dat leer je niet uit een boekje, maar in de praktijk. En daar komt ADHD-coachingom de hoek kijken.  Als coach bied ik je geen standaardoplossingen, maar ik leer je wel: te herkennen wanneer je over je grens gaat of wanneer je jezelf juist mag prikkelen pauzes te durven nemen vóórdat het te laat is zintuiglijke rust te creëren structuur aan te brengen die steunend voelt, niet knellend te leren luisteren naar je lijf in plaats van het negeren Meer weten? App me, of maak gewoon eens een afspraak voor een gratis en vrijblijvend intakegesprek.